Act 17 | BOJ | STEP | Naŋgi gilsib Amfipolis qureq di brantosib dena walwelosib Apolonia qureq gileb. Dena tigelosib gilsib Tesalonaika qureq di branteb. Dia Juda naŋgo Qotei tal bei soqnej.

Acts 17

Juda tamo qudei naŋgi Tesalonaika tamo uŋgasari naŋgo are ugetetnjrnabqa naŋgi Pol wo Silas wo ojqa mareb

1 Naŋgi gilsib Amfipolis qureq di brantosib dena walwelosib Apolonia qureq gileb. Dena tigelosib gilsib Tesalonaika qureq di branteb. Dia Juda naŋgo Qotei tal bei soqnej. 2 Deqa Pol aqa kumbra gaigai yoqnej qaji di dauryosiqa Qotei tal miligiq gilej. Gilsiqa yori bati qalub qa Qotei aqa anjam nami neŋgreŋyeb qaji di plaltoqnsiqa Juda tamo uŋgasari naŋgi minjroqnej. 3 Pol a na anjam aqa utru geregere plaltosiq endegsi minjroqnej, “Kristus a jaqatiŋ koba osim moiqas. Moisim olo subq na tigelqas. Qotei aqa anjam nami degsib neŋgreŋyeb unu.” Osiqa minjroqnej, “Yesus agi e niŋgi a qa merŋgeqnum qaji a bole Kristus Qotei na qariŋyej qaji.” 4 Pol a na naŋgi anjam degsi minjreqnaqa Juda tamo uŋgasari qudei naŋgi aqa anjam di qusib poinjrnaqa Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol wo Sailas wo naŋgi daurnjreb. Grik tamo uŋgasari gargekoba Qotei qa louoqneb qaji naŋgi ti uŋa kokba qudei ti naŋgi dego Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol wo Sailas wo naŋgi daurnjreb.

5 Naŋgi daurnjrnab Juda tamo kokba naŋgi unsib deqa minjiŋ oqetnjrnaqa tamo uge qudei naŋgi koro sawaq dena eleŋosib minjreb, “Niŋgi na tamo uŋgasari naŋgo are ugetetnjribqa naŋgi na Pol wo Sailas wo ojqab.” Degsi minjrnabqa naŋgi na tamo uŋgasari kalil naŋgo are ugetetnjrnabqa naŋgi murqumyoqnsibqa Pol wo Sailas wo naŋgi ojqa marsib gurgur ti Jeson aqa talq gileb. Gilsib dia naŋgi aiyel itnjrsib qure deqa gate kokba naŋgo ulatamuq dia tigeltnjrqa marsib aieb. 6 Aisib ŋam ateb Pol wo Sailas wo naŋgi Jeson aqa talq di sosai. Deqa naŋgi Jeson laŋa ojsib Yesus aqa tamo uŋgasari qudei dego ojeleŋosib joqsib aisib qure deqa gate kokba naŋgo ulatamuq dia tigeltnjreb. Tigeltnjrsib olo murqumyoqnsib naŋgo aiyel jejamu laŋa gisaŋnjrsib mareb, “Pol wo Sailas wo naŋgi qure qure kalilq dia tamo uŋgasari naŋgo are niñaqyetnjroqnsib laqnub. Agi bini naŋgi gago qure endeq bonubqa Jeson na naŋgi joqsiqa aqa talq di ulitnjrqo unub. Tamo aiyel dena gago mandor koba Sisar aqa dal anjam uratoqnsib mareqnub, ‘Mandor koba bei unu aqa ñam Yesus.’ Naŋgi aiyel degsib mareqnub.” 8 Naŋgi gisaŋ anjam degsib marnabqa qure deqa gate kokba ti tamo uŋgasari kalil naŋgi ti anjam di qusibqa naŋgi minjiŋ oqetnjrnaqa Yesus aqa tamo uŋgasari qudei ti Jeson ombla minjreb, “Naŋgo aiyel une di niŋgi na awaiyqab. Deqa niŋgi silali atibqa iga na niŋgi uratŋgnam gilqab.” Onaqa naŋgi silali atnabqa gate kokba naŋgi na naŋgi uratnjrnab gileb.

Pol wo Silas wo naŋgi Beria qureq dia Qotei aqa anjam minjroqneb

10 Onaqa qolo qujai deqa Yesus aqa tamo uŋgasari qure dia soqneb qaji naŋgi na Pol wo Sailas wo qariŋnjrnab walwelosib gilsib Beria qureq di branteb. Di brantosib Juda naŋgo Qotei tal miligiq gilsib Qotei aqa anjam palontosib minjroqneb. 11 Juda tamo uŋgasari Beria qureq di soqneb qaji naŋgo kumbra tulaŋ boledamu. Tesalonaika qureq di soqneb qaji naŋgi ti keresai. Juda tamo uŋgasari Beria qureq di soqneb qaji naŋgi Qotei aqa anjam quqwajqa tulaŋ areboleboleinjreqnaqa bati gaigai Qotei aqa anjam nami neŋgreŋyeb qaji di geregere peleiyoqneb. Pol wo Sailas wo naŋgo anjam bole kio sai kio di naŋgi qalieqa marsib deqa bati gaigai naŋgo aiyel anjam ti Qotei aqa anjam nami neŋgreŋyeb qaji de ti geregere tenemtoqneb. 12 Deqa qure dia Juda tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi are bulyoqnsibqa Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb. Grik uŋa kokba qudei ti Grik tamo qudei ti naŋgi dego are bulyosib Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilateb.

13 Onaqa Juda tamo uŋgasari Tesalonaika qureq di soqneb qaji naŋgi Pol a Beria qureq gilsiq dia dego Qotei aqa anjam maroqnej di qusibqa minjiŋ oqetnjrnaqa mareb, “Iga Pol qalqom.” Degsib marsibqa Beria qureq bosib dia tamo uŋgasari naŋgo are ugetetnjreb. 14 Degyonabqa Yesus aqa tamo uŋgasari naŋgi di qusibqa tamo qudei minjrnabqa naŋgi na Pol suweiyosib alile aieb. Ariya Sailas wo Timoti wo naŋgi Beria qureq di soqneb. 15 Tamo naŋgi Pol suweiyeb qaji naŋgi a osib koba na torei Atens qureq aieb. Aisib Atens qureq dia naŋgi Pol uratosib olo puluqa laqnabqa Pol na minjrej, “Niŋgi puluosib gilsib Sailas wo Timoti wo naŋgi aiyel minjrib ijoq boqujateb.”

Pol a Atens qureq dia Yesus aqa anjam plaltosiq minjroqnej

16 Onaqa Pol a naŋgi aiyel qa Atens qureq di tariŋesoqnej. Sosiqa qure ambleq di walweloqnsiqa qotei gisa gisaŋ naŋgo sulum gargekoba unoqnsiqa are tulaŋ gulubekobaiyoqnej. 17 Ariya a Atens qureq di sosiqa a bati gaigai Juda naŋgo Qotei tal miligiq giloqnsiqa Juda ti Grik tamo uŋgasari Qotei qa louoqneb qaji naŋgi ti Yesus aqa anjam plaltosiq minjroqnej. Atens naŋgo koro sawaq dia dego a bati gaigai tigeloqnsiqa tamo uŋgasari dia soqneb qaji naŋgi Yesus aqa anjam plaltosiq minjroqnej. 18 Bati bei Grik naŋgo qalie tamo Atens qureq di soqneb qaji naŋgi Pol ombla anjam na qoteb. Naŋgi qudei qalie tamo koba Epikurias aqa skulq dena qalie eb. Naŋgi qudei skul bei aqa ñam Stoik dena qalie eb. Pol a na naŋgi endegsi minjroqnej, “Yesus a moisiq olo subq na tigelej. Deqa mondoŋ tamo kalil naŋgi dego subq na olo tigelqab.” Pol a na naŋgi degsi minjroqnej deqa naŋgi Pol ombla anjam na qotoqnsib segi segi maroqneb, “Pol a anjam laŋa laŋa mareqnu. A anjam kie mergwajqa bqo?” Ariya tamo qudei naŋgi endegsib maroqneb, “Pol a qure bei naŋgo qotei qa mergeqnu kio?” 19 Naŋgi degsib maroqnsib Pol osib naŋgo koro sawa aqa ñam Areopagus deq osi gileb. Osi gilsib naŋgo ambleq di tigeltosib minjeb, “Anjam bunuj ni mareqnum qaji di aqa utru geregere mergimqa iga qusim qalieqom. 20 Anjam bunuj ni mareqnum qaji di aqa utru bei. Iga anjam deqaji nami quosaioqnem. Deqa ni na anjam aqa utru geregere mergimqa iga qalieqom.” 21 Tamo uŋgasari Atens qureq di soqneb qaji naŋgi ti tamo uŋgasari sawa bei beiq na Atens qureq beleŋeb qaji naŋgi ti bati gaigai koro sawaq dia korooqnsibqa anjam bunu bunuj maroqneb.

22 Deqa Pol a naŋgo koro sawa ambleq di tigelosiqa minjrej, “O Atens tamo uŋgasari niŋgi quiye. E nuŋgo qureq endia sulum gargekoba uneleŋosim dena e qalieonum, niŋgi qotei gargekoba louoqnqajqa are koba qaleqnub. 23 E nuŋgo qure ambleq dia walweloqnsimqa nuŋgo atra bijal kalil uneleŋosim gilsim atra bijal bei dego unonum. Atra bijal di aqa quraq di anjam endegsi neŋgreŋyonab sonaq unonum, ‘Atra bijal endi qotei bei iga qaliesai qaji aqa atra bijal.’ O Atens tamo uŋgasari niŋgi ijo anjam endi quiye. E Qotei deqa merŋgwai. A Qotei bole. Niŋgi a qa qaliesai. Niŋgi a qa laŋa loueqnub.

24 “Qotei di a laŋ ti mandam ti iŋgi iŋgi kalil dego gereiyeleŋej. A segi qujai laŋ qa ti mandam qa ti Tamo Koba. Deqa atra tal tamo na gereiyo qaji a dia sqasai. 25 Iga mandam tamo. Deqa iga na Qotei aqaryaiyosim iŋgi bei yqa keresai. A iŋgi bei qa truquosaieqnu. A segi iŋgi iŋgi kalil naŋgo utru. A segi na iga ŋambile egeqnu. Iŋgi iŋgi kalil dego a segi na egeqnu. 26 Qotei dena nami tamo qujai Adam gereiyej. Adam gereiyonaqa aqa leŋ naŋgi paraosibqa sawa sawa kalil kereteb. Qotei na tamo uŋgasari naŋgo segi segi sqajqa bati ateleŋej. Naŋgo segi segi sqajqa mandam beli dego ateleŋej. Osiqa endegsi are qalej, ‘Tamo uŋgasari naŋgi e qa ŋamosib gilsib itbqab.’ A degsi are qalej. O Atens tamo uŋgasari niŋgi quiye. Qotei a isaq di sosai. A nuŋgo jojomq di unu. 28 A segi na iga ŋambile egeqnaqa iga mandamq endia sosim walweleqnum. Nuŋgo segi qalie tamo qudei naŋgi nami deqa mareb. Agi naŋgi endegsib mareb, ‘Iga dego Qotei aqa aŋgro.’ 29 Di bole. Iga Qotei aqa aŋgro. Deqa niŋgi quiye. Qotei a sulum bul sai. Tamo naŋgi gol na silva na meniŋ na ti sulum gereiyeqnub Qotei a dego sai. Tamo naŋgo segi baŋ na ti qalie na ti sulum gereiyeqnub. Qotei a sulum deqaji bul unu niŋgi degaib.

30 “Nami tamo naŋgi nanari soqneb. Naŋgi Qotei qaliesai. Deqa naŋgi qotei gisa gisaŋ naŋgo sulum gereinjroqnsib biŋinjroqneb. Bati di Qotei a naŋgo kumbra di unsiqa unosaibulosiqa naŋgi kambatnjrosaioqnej. Ariya bini Qotei na tamo uŋgasari kalil sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi endegsi minjreqnu, ‘Niŋgi are bulyosib kumbra uge uge di uratiye.’ 31 Qotei a na bati atej unu. Bati di brantimqa a na tamo uŋgasari kalil naŋgo une qa peginjrqas. Aqa segi kumbra bole na ti aqa Ŋiri Yesus Kristus giltej qaji aqa baŋ na ti naŋgo une qa peginjrqas. Tamo uŋgasari naŋgi di qalieqajqa deqa Qotei na Yesus subq na olo tigeltej.”

32 Pol a Atens qureq dia tamo uŋgasari naŋgi anjam degsi minjrnaqa naŋgi Yesus subq na tigelej anjam di qusibqa naŋgi qudei Pol kikiyeb. Ariya naŋgi qudei na Pol minjeb, “Anjam di bunuqna ni na olo mergim iga quqwom.” 33 Onaqa Pol a naŋgi uratnjrsiqa gilej. 34 Tamo qudei naŋgi Pol aqa anjam di qusib poinjrej deqa naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol dauryeb. Bei aqa ñam Dionisius. A koro sawa deqaji gate bei. Uŋa bei aqa ñam Damaris. Tamo uŋgasari qudei dego naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol dauryeb.